TARİH : 18 TEMMUZ 1920

MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN, MİLLETVEKİLLERİNE ÖDENECEK, YOLLUK VE AYLIKLARLA İLGİLİ YAPTIĞI KONUŞMA :

(Çeşitli milletvekilleri verdikleri önergelerde ve yaptıkları konuşmalarda, kendilerine ödenecek yolluk (harcırah) ve aylıklarla (ödeneklerle) ilgili değişik görüşler ortaya atarlar. Bu konuda birlik sağlanamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa söz alır.
MUSTAFA KEMAL PAŞA (Ankara) – Efendiler, yolluk ve aylıklar ile ilgili olarak Anayasanın (Kanunu Esasi) 76.ncı maddesi ileri sürülmektedir. Büyük Millet Meclisi’ni oluşturan milletvekillerinin, ulus tarafından seçimine karar verildiği zaman, Anayasa yürürlükten kaldırılmıştı. Yüce Meclisiniz, eldeki Kanunu Esasiye göre oluşturulmamıştır. Bu nedenle uygulama alanı bulunmayan bir yasayı esas almak doğru değildir. O zaman seçilen milletvekillerinin hızlı bir şekilde toplanmasını sağlamak için milletvekillerinin bulundukları yerden buraya (Ankara’ya) kadar gelirken harcadıkları para ne kadarsa, bu parayı kendilerini seçen heyetler belirleyecek ve yerel hükümetler sağlayacaktır. Yalnız bazı yerlerde belirlenen paranın tümünü vermek olanağı bulunmamış olabilir. Ayrıca değerlendirmede de yanlışlık olabilir. Bu durumda olan arkadaşlar, Meclis Başkanlığına yeniden değer biçtirip bu noksanlığı giderebilir.
Yüce Meclisiniz verdiği kararla milletvekillerinin yılda 1250 lira aylık (tahsisat) alması kararlaştırıldı. Yolluk konusu da bu tür alınacak bir kararla çözümlenebilir. Kuşkusuz buraya kadar gelen arkadaşların, zarara uğramaları istenemez. Ancak bu yolluk kararnamesine uygun olarak tüm yolluklar hesaplanırsa, sanıyorum ki altmış bin lirayı bulacaktır. Oysa ki efendiler, Batı Cephesi Komutanlığından aldığım telgrafta, üç günden bu yana makine başında bizden para istiyorlar. Altmış veya seksen bin lira bulup verirsek, bir gün sonra saldırıya geçecektir. Bundan dolayı para konusunda bu gibi hayati istekleri göz önünde tutmak gereklidir. Aylıklar İstanbul’da Milletvekili olarak görev yapmış olan arkadaşlarımızın aldıkları para kadar olmalıdır.
Meclisimizin bugün ki niteliğine göre, alınmakta olan para yetersiz gelebilir. Meclisimiz geçici, üç beş aylık bir meclis değildir. Yasama ve yürütme yetkisi olan sürekli bir Meclistir. Yalnız bir seçim dönemi belirlemek gereklidir, iki yıllık süre uygun olabilir. Görev, yılın sonuna kadar devam etmelidir. Bir kısım arkadaşlara bilgim içinde fazla para verilmiştir. Ancak bu fazla para, üstlendikleri görevin özelliği nedeniyle verilmiştir. Yoksa burada aynı koşullar içerisinde çalışan arkadaşlardan bir kısmına fazla para verilmesi söz konusu değildir. Bilindiği gibi meclisimiz, İstanbul’da milletvekili olan otuz kadar arkadaşın katılımı ile görevlerini devam ettirmektedirler.
BİR MİLLETVEKİLİ – İstanbul’dan buraya geldikleri için ayrıca yolluk verilecek mi?
MUSTAFA KEMAL PAŞA (Devamla) – Bu arkadaşlar buraya gelebilmek için üç, üç buçuk ayı yolda geçirmişlerdir. Ayrıcalık yapma gereği yoktur. Şimdiye kadar gelen arkadaşlara iki yüz lira verilmiştir. Gerçi uzaklık Bitlis’ten buraya kadar eşit değildir, çok kısadır. Ancak Bitlis’ten buraya gelenler rahat yolculuk ettiler. İstanbul’dan gelenler ise, İngilizlerin arasından birçok tehlikeli yerlerden geçerek geldiler. Yolluk (harcırah) Yasasına göre bir çözüm bulup gereği yapılmalıdır. Görüşüm bu yöndedir.